IIT CEED 2025 परीक्षा, जी देशातील 10 IIT संस्थांमध्ये 2 वर्षाच्या मास्टर ऑफ डिझाईन (M. Des) अभ्यासक्रमासाठी घेतली जाते, सोलापूरच्या ऋतु धर्मेश टांक हिला ओपन श्रेणीत अखिल भारतीय 195वा क्रमांक मिळाला, त्या आधारे तिला प्रतिष्ठित IIT गुवाहाटीमध्ये मुलाखत व लेखी चाचणीसाठी बोलावण्यात आले आणि त्यानंतर तिची अंतिम निवड झाली.
IIT गुवाहाटीमधील Department of Design (DoD) ही संस्था देशातील सर्वोतम तांत्रिक बुध्दीमतांमध्ये नवकल्पनांची प्रेरणा निर्माण करण्याच्या हेतूने स्थापन करण्यात आलेल्या अकरा प्रमुख विभागांपैकी एक आहे. येथे M.Des अभ्यासक्रम राबविला जातो, जो प्रॉडक्ट डिझाईन, इंटरॅक्शन डिझाईन, कम्युनिकेशन डिझाईन यांसारख्या विविध शाखांमध्ये विशेष ज्ञान देतो.
ऋतुने याआधी श्रीष्टि मणिपाल इन्स्टिट्यूट ऑफ डिझाईन, बेंगळुरू येथून Information Design मध्ये पदवी घेतली असून ती ParallelHQ, बंगळुरु या डिझाईन कन्सल्टन्सी फर्ममध्ये Associate Product Designer म्हणून कार्यरत आहे.
या यशाचे वैशिष्ट्य म्हणजे ऋतुची मोठी बहीण प्राची हिनेही 2020 साली IIT मुंबईच्या IDC विभागातून इंटरॅक्शन डिझाईनमध्ये मास्टर पूर्ण केला होता. सध्या ती न्यू यॉर्कच्या मॅनहॅटन येथील DE Shaw या आघाडीच्या संस्थेमध्ये Senior Interaction Designer म्हणून कार्यरत आहे.
ऋतु आणि प्राची या सख्ख्या बहिणी देशात पहिल्या ठरल्या आहेत ज्यांची IITच्या M.Des अभ्यासक्रमासाठी निवड झाली आहे. हे यश सोलापूरकरांसाठी एक अभिमानाचे आणि प्रेरणादायी स्थान निर्माण करते. या दोघींनी आपले दहावीपर्यंतचे शिक्षण सेंट जोसेफ हायस्कूल, सोलापूर येथे आणि बारावी संगमेश्वर कनिष्ठ महाविद्यालयात पूर्ण केले. बालपणापासूनच दोघींना चित्रकलेची आणि सर्जनशीलतेची आवड होती. डिझाईनमध्ये करिअर करायचे ठरवल्यानंतर त्यांच्या पालकांनी त्यांना भारतातील सर्वोतम मार्गदर्शन मिळवून देण्यासाठी मुंबई व अहमदाबाद येथील BRDS (भवर राठोड डिझाईन स्टुडिओ) मध्ये प्रशिक्षणासाठी नेले. BRDS ही बैचलर ऑफ डिझाईन (B. Des) व मास्टर ऑफ डिझाईन (M. Des) विद्यार्थ्यांसाठी पात्र परीक्षेची पूर्व तयारी करवुन घेणारी भारतातील अग्रगण्य संस्था आहे.
स्वतःच्या मुलींसाठी कोचिंग शोधताना आलेल्या अडचर्णीमुळे त्यांनी BRDS ला सोलापूरमध्ये केंद्र सुरू करण्याची विनंती केली, आज BRDS सात रस्ता, सोलापूरमुळे सोलापूर व परिसरातील वि‌द्यार्थ्यांना NID, NIFT, IIT, GLS, MIT, ISDI, Anant, UID, Soft, SPA यांसारख्या भारतातील प्रमुख संस्थांमध्ये प्रवेश मिळत आहे. गेल्या ४ वर्षात २०० हून अधिक वि‌द्यार्थ्यांनी डिझाईन व आर्किटेक्चर हे करीयर म्हणून यशस्वीपणे स्वीकारले आहे.
डिझाईन क्षेत्र दरवर्षी २३ ते २५% दराने वाढत असून भारताला दरवर्षी ६२,००० डिझायनर्सची गरज आहे. मात्र सध्या केवळ १७,००० डिझायनर्स तयार होतात. त्यामुळे या क्षेत्रात दरवर्षी १७ ते ११२ लाख इतके उत्तम वेतन मिळते. डिज़ाइन या क्षेत्रामध्ये प्रचंड संधी आहे, व वि‌द्यार्थी आपल्या आवडत्या छंदाला करीअरचे स्वरुप देऊ शकतात.
ऋतु आणि प्राची या खऱ्या अर्थाने सोलापूर जिल्ह्यातील डिझाईन क्षेत्रातील विद्यार्थ्यांसाठी प्रेरणास्थान ठरल्या आहेत. त्यांनी देशपातळीवर एक शैक्षणिक विक्रम घडवला आहे.
