अनेक लोक आपल्या आहारात गुळाचा समावेश करतात. मात्र, आपण खातो तो गूळ शुद्ध आहे हे कसे ओळखायचे ते पाहू.
हिवाळ्यात अनेकांना जेवणानंतर गूळ खायला आवडतो; काही लोक सर्व पाककृतींमध्ये साखरेऐवजी गूळ चहामध्ये वापरतात. गुळामध्ये शरीराला आवश्यक असलेले लोह, खनिजे, जीवनसत्त्वे, कॅल्शियम असे अनेक पोषक घटक असतात. त्यामुळे या पदार्थाचे अनेक आरोग्य फायदे आहेत हे आपणा सर्वांना माहीत आहे. मात्र, आपण खातो तो गूळ शुद्ध आहे की भेसळ, हे जाणून घेणे महत्त्वाचे आहे. आता टाईम्स ऑफ इंडियाच्या लेखात त्यांना कसे ओळखायचे याबद्दल काही टिपा दिल्या आहेत. आम्ही शोधून काढू.
गूळ बनवण्याची प्रक्रिया उघड्यावर आणि अनेक कामगारांच्या हातून होते. त्यामुळे त्यात कचरा, किडे किंवा भेसळ असे अनेक अनावश्यक आणि त्रासदायक घटक असण्याची शक्यता आहे; ज्यामुळे गुळाच्या गुणवत्तेवर परिणाम होऊ शकतो.
भेसळ केलेला गुळ कसा ओळखायचा?
- गोडपणा
साखर, गूळ असे पदार्थ बनवताना त्यात अनेकदा भेसळ होते. गुळाची स्वतःची वेगळी चव असते. गूळ खाल्ल्यानंतर जर तुम्हाला वाटत असेल की तो खूप गोड आहे किंवा त्याच्या चवीत, पोतमध्ये काही फरक आहे, तर गूळ शुद्ध असण्याची शक्यता आहे.
- स्टार्च
गुळाचा छोटा दगड काही पाण्यात विरघळवून घ्या. दगड विरघळल्यानंतर गुळाचे कण पाण्यात राहिल्यास, गुळाने स्टार्च खाल्ले असण्याची शक्यता असते. स्टार्च बहुतेक वेळा ड्रेसिंगमध्ये वापरला जातो.
- खनिज तेल
गुळ बनवताना त्यात खनिज तेल टाकल्याने गुळात चमक येते आणि मऊ होण्यास मदत होते. मात्र, त्याचा गुळाच्या गुणवत्तेवर परिणाम होतो. भेसळ शोधण्याचा हा एक अतिशय सोपा मार्ग आहे. गुळाचा एक छोटासा खडा दोन बोटांमध्ये चोळण्याचा प्रयत्न करा. जर तुमच्या बोटांना तेलकट, स्निग्ध वाटत असेल तर तुम्ही समजू शकता की खनिज तेल वापरले गेले आहे.
- कृत्रिम किंवा अन्न रंग
गोल सोनेरी, चॉकलेटी रंगात येतो. मात्र, त्याचा मूळ रंग गडद आहे. तुमच्या घरी असलेला गूळ खूप पिवळा दिसत असेल तर त्यात कृत्रिम किंवा फूड कलरिंग टाकण्यात आल्याची शक्यता आहे.
- रसायनांचा वापर
गूळ नैसर्गिकरित्या गोड असतो आणि त्याला चांगला सुगंध असतो. तथापि, जर तुम्हाला गुळाच्या वासात काही चूक आढळली किंवा त्याच्या वासाने तुमच्या नाकाला त्रास होत असेल, तर त्यात रसायनांचा वापर केला गेला असण्याची शक्यता आहे. गुळाची शुद्धता त्याच्या वासावरूनही तपासता येते.
- अनावश्यक घटक
शुद्ध गुळात तुम्ही मुंगी किंवा उसाचे काही घटक देखील पाहू शकता. मात्र, काही बाहेरच्या वस्तू असतील तर त्यात भेसळ होण्याची शक्यता नाकारता येत नाही.
- लौकीची रचना
गुळाला एक निश्चित पोत असतो. तथापि, जर घरगुती लौकी कोरडी, कडक किंवा खूप मऊ असेल तर ते रॉक मीठ किंवा जिप्सममध्ये मिसळले जाऊ शकते.